Sektor: Edukacja dorosłych
Akcja 2: Partnerstwa strategiczne na małą skalę
Budżet projektu: 60000 EUR
Data rozpoczęcia projektu: 2022-01-01
Data zakończenia projektu: 2023-12-31
Organizacje partnerskie:
Cele projektu:
Celem projektu jest zapoznanie się z dobrymi, ekologicznymi praktykami stosowanymi przez polskie
i francuskie instytucje kultury oraz organizacje pozarządowe działające na rzecz kultury, a także wdrożenie ich do codziennej pracy. Zdefiniowano 3 tematy: polityka ekologiczna wewnątrz instytucji/organizacji, organizacja wydarzeń kulturalnych z uwzględnieniem ekologicznych zachowań oraz ekologiczna edukacja dorosłych słuchaczy i uczestników wydarzeń. W ramach projektu zostanie opracowana m.in seria wideoporadników dobrych, zielonych praktyk oraz szkolenia dla edukatorów i animatorów. Wspólnie z partnerami projektu chcemy, aby realizacja projektu stała się pierwszym krokiem do skonsolidowanych działań środowiska kultury na rzecz ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju w naszym mieście i regionie.
Planowane działania:
Kick-off meeting (Polska). Spotkanie inaugurujące projekt z udziałem organizacji partnerskich.
Zielony audyt (Polska). Diagnoza polskich instytucji kultury pod kątem stosowania i wdrażania proekologicznych rozwiązań. Wymiana dobrych praktyk z promotorami idei zielonej instytucji kultury w Polsce oraz z francuskim partnerem nt. zrównoważonego rozwoju w kulturze (warsztaty).
Wizyty studyjne w Polsce i we Francji osób zarządzających instytucjami kultury/organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz kultury. Wymiana doświadczeń z zakresu praktycznego stosowania ekopraktyk (infrastruktura, organizacja pracy) w codziennej działalności.
Spotkanie edukatorów/animatorów we Francji. Wymiana dobrych praktyk z zakresu edukacji ekologicznej osób dorosłych (techniki, metodologia, zakres) i sposobów “przemycania” ekologicznej wiedzy przy okazji organizowanych wydarzeń kulturalnych.
Wizyty studyjne w Polsce i we Francji dla osób zajmujących się organizacją wydarzeń kulturalnych (imprezy, festiwale). Wymiana dobrych praktyk z zakresu tworzenia wydarzenia kulturalnego pod kątem potencjału i wyzwań zrównoważonego rozwoju, przede wszystkim w aspekcie ochrony środowiska.
Realizacja projektu #ZielonaInstytucjaKultury ROZPOCZĘTA! Po perypetiach związanych z wycofaniem się pierwszego, francuskiego partnera z projektu, intensywnych poszukiwaniach godnego zastępcy, MAMY TO! Stowarzyszenie RICH’ESS z Saint-Brieuc dołączyło do Centrum Polsko-Francuskiego, Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie, aby wspólnie podzielić się „zielonymi” doświadczeniami i dobrymi ekopraktykami.
Podczas pierwszego spotkania w Olsztynie (5-7 września 2022), inaugurującego projekt, oprócz prezentacji wszystkich partnerów i wizyt w poszczególnych instytucjach kultury, rozmawialiśmy o harmonogramie dalszych planowanych działań, kwestiach organizacyjnych i finansowych. Ustalaliśmy również wspólnie metody i narzędzia ewaluacji projektu.
Zgodnie z założeniami, nasze działania (w tym 3 wizyty we Francji, 2 w Polsce oraz otwarte, polsko-francuskie warsztaty wymiany dobrych praktyk) realizowane będą w następujących obszarach:
1. polityka ekologiczna wewnątrz instytucji/organizacji,
2. organizacja wydarzeń kulturalnych z uwzględnieniem postaw proekologicznych oraz
3. ekologiczna edukacja dorosłych słuchaczy i uczestników wydarzeń.
W październiku kolejny etap, diagnostyczny. Przedstawiciele stowarzyszenia RICH’ESS przeprowadzą w polskich, partnerskich instytucjach kultury tzw. „zielony audyt”. Grupa projektowa działająca pod eksperckim okiem francuskich partnerów dokona analizy i autoewaluacji zachowań i praktyk ekologicznych w swoich instytucjach/organizacjach. Przyglądać będziemy się organizacji pracy, zarządzaniu zasobami, funkcjonowaniu na co dzień w naszych siedzibach, gospodarce odpadami, zużyciu mediów, polityce zakupowej, sposobom komunikowania i promowania naszych działań itp. Wnioski ze spotkań posłużą do stworzenia raportu, którego efektem, na zakończenie realizacji projektu, będzie wspólne wypracowanie „karty dobrych zielonych praktyk w kulturze”. Z rezultatów skorzystać będą mogli wszyscy, którym ekologia w kulturze nie jest obojętna.
Zielony audyt w Polsce. Spotkania warsztatowe.
W dniach 23-26 października miał miejsce kolejny etap realizacji naszego projektu – etap diagnostyczny. Zrealizowaliśmy go w postaci 3-dniowych kreatywnych spotkań warsztatowych w duchu filozofii inteligencji zbiorowej. Wzięli w nich udział przedstawiciele instytucji/organizacji partnerskich (kadra kierownicza, pracownicy administracji, animatorzy, edukatorzy, organizatorzy wydarzeń kulturalnych). Audyt opierał się na 3 zagadnieniach: działalność kulturalna i edukacyjna, organizacja pracy i procesy funkcjonowania, zarządzanie zasobami. Celem spotkań było próba zdefiniowania wzorca zielonej organizacji/instytucji kultury poprzez zdiagnozowanie potrzeb, elementów do poprawy i ustalenie działań naprawczych. Ponadto, określenie nowej „zielonej” inicjatywy oraz inicjatywy „marzeń”, którą instytucja/organizacja chciałaby wprowadzić w przyszłości. Moderatorem warsztatów byli francuscy partnerzy mający doświadczenie we wspieraniu rozwoju organizacji i ich procesów strategicznych, głównie sektora ekonomii społecznej. Wnioski ze spotkań posłużą przedstawicielom Rich’ess do stworzenia ogólnodostępnego raportu. Zagadnienia podejmowane podczas spotkań będą również przedmiotem działań lokalnych, jakie instytucje/organizacje partnerskie zadeklarowały się podjąć na rzecz zielonej transformacji.
W ramach realizacji kolejnych działań projektowych w dniu 7 marca br. zorganizowaliśmy warsztaty pn. „Zielona transformacja w kulturze. Polsko-francuskie konsultacje”.
A dzień wcześniej, 6 marca w trakcie VII Europejskiego Kongresu Samorządów, który odbył się w Mikołajkach zaproszeni przez nas eksperci dzielili się przemyśleniami na panelu dyskusyjnym „Samorządy i instytucje kultury – naturalni partnerzy w zielonej transformacji”
Badanie Ministerstwa Klimatu i Środowiska (2020) wykazało, że Polacy najbardziej obawiają się skutków zmian klimatu (52%). W Polsce jest 13 tys. instytucji kultury, które mogą odgrywać kluczową rolę w propagowaniu wiedzy i praktyk ekologicznych. W jaki sposób zatem instytucje kultury i samorządy mogą współpracować w dążeniu do zielonej transformacji? Jakie korzyści mogą wyniknąć z ich zaangażowania w proces zmiany?
Modertorem panelu była p. Joanna Tabaka, trenerka i edukatorka w zakresie ograniczania negatywnego wpływu instytucji i działań kulturalnych na środowisko oraz ekspertka ds. budowania strategii rozwoju publiczności w sektorze kultury, która przeprowadziła ponad 200 warsztatów i spotkań w zakresie ekologizacji instytucji kultury, promocji oraz audience development dla lokalnych domów kultury, bibliotek, teatrów i muzeów w całej Polsce. Jako ekspertka była zapraszana do udziału w wykładach, konferencjach i publikacjach, przez instytucje kultury, urzędy miejskie oraz uniwersytety czy organizacje pozarządowe. Jest podwójną stypendystką Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz autorką pierwszej w Polsce publikacji skierowanej do sektora instytucji kultury nt. wdrażania rozwiązań proklimatycznych pt. “Zielona Instytucja Kultury. O stawaniu się miejscem kultury przyjaznym naturze”. www.joannatabaka.pl
W dyskusji wzięli udział:
- Patrice Henaff, Dyrektor Rich’ESS
- Maryline Lair, Le Collectif des festivals
- Magdalena Klepczarek, Naczelniczka Wydziału Instytucji Kultury, Miasto Stołeczne Warszawa
- Natalia Gromow, Dyrektor Biblioteka Gdynia
- Krzysztof Bielaszka, Członek Zarządu Fundacja Ładne Historie
7 marca kontynuowaliśmy rozważania podczas wydarzenia POLSKO-FRANCUSKA KONFERENCJA: ZIELONA TRANSFORMACJA W KULTURZE. POLSKO-FRANCUSKIE KONSULTACJE. Spotkaliśmy się z ekspert/k/ami z dziedziny zielonej transformacji i zrównoważonego rozwoju w kulturze.
Konsultacje podzieliliśmy na dwie części: sesję plenarną oraz część warsztatową. Podczas obu tych części spotkaliśmy się z:
- Joanną TABAKĄ, którą już przedstawiliśmy powyżej.
- Maryline LAIR, ekspertką z zakresu przemian ekologicznych i społecznych, specjalistką od podmiotów kultury, dyrektorką stowarzyszenia „Collectif des festivals”, które wspiera podmioty działające w obszarze kultury w procesie zrównoważonego rozwoju.
- Patrice’em HENAFFem, specjalistą z zakresu projektów społecznie innowacyjnych, który swoje podejście buduje na metodologiach promujących zaangażowanie partnerów i odbiorców, dyrektorem stowarzyszenia Rich’ess, siły napędowej innowacji społecznych, wspierającego procesy zmian społecznych i inicjatywy społecznie odpowiedzialne.
W trakcie warsztatów „ABC Zielonej instytucji kultury – jak inicjować, tworzyć i rozwijać miejsce kultury przyjazne środowisku (Joanna Tabaka)” omówiliśmy obszary i strategie na efektywne wprowadzanie zielonych zmian w instytucjach kultury. Wspólnie szukaliśmy sposobów na ograniczanie emisji i zużycia zasobów, takich jak energia, ciepło czy woda. Dowiedzieliśmy się również, co to są i jak wprowadzać zasady ekologicznego stylu życia, w tym less/zero waste oraz jak inspirować naszych odbiorców i odbiorczynie do działań na rzecz ochrony klimatu. Poruszaliśmy tematy rekompensaty środowiskowej i greenwashingu, a także poznaliśmy sposoby realizacji niskoemisyjnych wydarzeń, w tym m.in. jak promować i dobierać poczęstunek w sposób ekologiczny. Podczas warsztatu poznaliśmy przykłady ekodziałań obecnych w innych instytucjach i miejscach w Polsce, a także omówiliśmy ekologiczną społeczną odpowiedzialność instytucji kultury.
Podczas warsztatów Rozwój dobrych, przyjaznych dla środowiska i zrównoważonych praktyk jako szansa rozwoju organizacji kultury prowadzonych przez Maryline Lair i Patrice’a Hénaffa rozważaliśmy czy podmioty kultury mają świadomość podjęcia pilnych działań w zakresie ochrony środowiska? Czy stosują rozwiązania, których nie mają inni? W jaki sposób mogą przewodzić i dzielić się transformacją? Biorąc pod uwagę rolę, jaką podmioty kultury odgrywają w naszych społeczeństwach, bardziej niż kiedykolwiek ważne jest, aby przedstawiały one swoje działania w perspektywie skutków lub wpływu, jaki mają na środowisko. Podejście do zrównoważonego rozwoju to podejście postępowe, które wymaga prób, eksperymentów i innowacji. To właśnie w logice działań badawczo-rozwojowych, sieć organizacji “Collectif des festivals” od 23 lat współpracuje ze swoimi członkami i partnerami w celu wypracowania wspólnych rozwiązań problemów, jakie napotyka się w trakcie organizowania imprez i wydarzeń kulturalnych. Dzięki doświadczeniu “Collectif des festivals” poznaliśmy jak kwestie środowiskowe mogą kryć w sobie także inne problemy, związane ze strategią i organizacją struktur, modelami ekonomicznymi, zasobami ludzkimi, a nawet wizerunkiem; kwestie te zamiast być ograniczeniami, mogą stać się dźwignią w ich rozwoju.
Wizyta we Francji przedstawicieli polskich partnerów projektu „Zielona instytucja kultury” dofinansowanego ze środków Programu Erasmus+ (Côtes-d’Armor, 20-24.03.2023)
W dniach 20-24 marca 2023 r. przedstawiciele polskich instytucji partnerskich projektu #ZielonaInstytucjaKultury wzięli udział w wizycie studyjnej zorganizowanej przez Stowarzyszenie Rich’ess. Podczas wizyty odbyły się spotkania i rozmowy z lokalnymi instytucjami i organizacjami, które zajmują się kulturą, działalnością artystyczną, dziedzictwem kulturowym i zrównoważonym rozwojem w kulturze. Dodatkowo, partnerzy projektu dokonali ewaluacji dotychczas osiągniętych rezultatów projektu oraz ustalili priorytety na kolejne miesiące współpracy.